• Powiększ
  • Pomniejsz
  • Normalny

Current Size: 100%

Historia Zakładu

Jednostka została utworzona 1 października 1965 roku z inicjatywy neuropsychologa prof. Mariusza Maruszewskiego i była pierwszą jednostką w Polsce zajmującą się nauczaniem psychologii na uczelni medycznej. W roku 2010 obchodziliśmy 45-lecia istnienia (artykuł pdf).  W roku 2015 przypadło 50-lecie Zakładu (artykuł pdf)   (wywiad z prof. K. Owczarkiem).  W roku 2020 obchodziliśmy 55-lecie istnienia naszej jednostki. Początkowa nazwa to Zakład Psychologii Klinicznej. W ramach aktywności dydaktycznej pracownicy Zakładu podejmowali starania w kierunku zintegrowania i ujednolicenia programów nauczania psychologii na krajowych uczelniach medycznych. Efektem tego było zorganizowanie w Warszawie w 1976 roku pierwszej ogólnopolskiej konferencji poświęconej opracowaniu spójnych założeń programowych. Stopniowo działalność naukowa i dydaktyczna Zakładu coraz bardziej wskazywały na specyfikę działań Zakładu odrębną od standardowych działań psychologów klinicznych. Nowe obszary badawcze dotyczyły głównie psychologicznych aspektów funkcjonowania chorych somatycznie np. poziomu lęku, postawy wobec choroby i leczenia, wzoru zachowania A, wsparcia społecznego czy radzenia sobie ze stresem w przebiegu chorób somatycznych. Konsekwencją tego była zmiana nazwy Zakładu. 

W roku 1992 dokonano zmiany nazwy na Zakład Psychologii Medycznej. Dalszy rozwój obejmował badania czynników poznawczych i emocjonalnych dotyczących zdrowia i choroby zarówno na poziomie jednostki, jak i grup i systemów ochrony zdrowia. Przykładem takich badań o nowatorskim charakterze były, podjęte przez prof. Irenę Heszen i kontynuowane w późniejszym okresie, prace empiryczne dotyczące wpływu relacji lekarz – pacjent na proces diagnozowania i leczenia chorych. Na gruncie dydaktycznym, Zakład rozpoczął nauczanie w zakresie relacji lekarz-pacjent i komunikacji medycznej. Przykładem zastosowania nowatorskich metod dydaktycznych były zajęcia „przy łóżku chorego” prowadzone dla studentów III roku wydziałów lekarskich na oddziałach warszawskich szpitali już w latach 90-tych ubiegłego wieku. Zmiany o charakterze organizacyjno-prawnym sprawiły, że zajęcia w takiej formie nie mogły być dalej realizowane i zostały zastąpione zajęciami z wykorzystaniem ogrywania ról (role-playing). Tematyka komunikacji lekarz-pacjent była jednym z kluczowych wątków polsko-norweskiego projektu PRACTA zrealizowanego przez Zakład we współpracy z Norweskim Uniwersytetem Nauki i Techniki w Trondheim. 

Tak znaczne poszerzenie działalności dydaktycznej i badawczej w zakresie komunikacji medycznej było podstawą do zmiany nazwy Zakładu na Zakład Psychologii i Komunikacji Medycznej, która formalnie dokonana została 12 lutego 2018.  Zakład wielokrotnie zmieniał swoją siedzibę. Początkowo mieścił się w niewielkim pomieszczeniu przy ul. Lindley’a. Później został przeniesiony do 4-pokojowego lokum przy ul. Oczki. Pod koniec lat 70-tych ubiegłego wieku uzyskał nową, choć jak zapewniano „tymczasową - na 5 lat”, siedzibę w baraku przy ul. Trojdena 2. W konsekwencji mieścił się tam ponad 40 lat i dopiero ze względu na budowę Centrum Rehabilitacyjno-Sportowego WUM, przeniesiono go do budynku przy ul. Żwirki i Wigury 81a, gdzie mieścił się przez blisko pięć lat. W roku 2016 siedziba Zakładu na krótko  została przeniesiona do budynku przy ul. Żwirki i Wigury 81, a  z początkiem roku 2019 otrzymał on obecną lokalizację. Wśród osób kierujących jednostką, obok wspomnianego już prof. Mariusza Maruszewskiego, byli wybitni polscy psychologowie: Profesor Irena Heszen, Profesor Kazimierz Wrześniewski oraz lekarz specjalista psychiatrii Profesor Krzysztof Czubalski. Poniżej sylwetki byłych kierowników Zakładu.

Mariusz Maruszewski
Profesor doktor habilitowany nauk humanistycznych
Kierownik Zakładu w latach 1966 -1973
Psycholog, neuropsycholog, zorganizował od podstaw i uruchomił Zakład Psychologii Klinicznej A.M. współpracujący z Kliniką Neurologiczną, Neurochirurgiczną i z Oddziałem rehabilitacji neuropsychologicznej w Konstancinie. Laureat wielu nagród rektorskich za osiągnięcia naukowe (ponad 30 publikacji oraz wielu artykułów popularno-naukowych). Brał udział w konferencjach organizowanych przez UNESCO, pełnił szereg funkcji w towarzystwach i organizacjach krajowych i międzynarodowych.

Główne prace: Mowa a mózg (1979), Chory z afazją i jego usprawnianie (1974).

Irena Heszen
Profesor doktor habilitowany nauk humanistycznych
Pracownik zakładu w latach 1965-1980,
Kierownik Zakładu w latach 1973 - 1980

 Psycholog, w 1965 roku była pierwszym i jedynym pracownikiem Zakładu Psychologii Klinicznej A.M. w Warszawie. Pracę zawodową rozpoczęła pod merytoryczną opieką dr Jana Strelau’a. Podstawowym obszarem zainteresowań w ówczesnym czasie był wpływ informacji dostarczanych pacjentom przed operacją chirurgiczną. Zapoczątkowała wraz z zespołem współpracowników badania nad wpływem relacji lekarz-pacjent na proces diagnozy i leczenia. W roku 1975 pełniła funkcję krajowego koordynatora ds. nauczania psychologii na uczelniach medycznych. Laureatka nagród rektorskich i autorka licznych publikacji.

Krzysztof  Czubalski
Profesor nadzwyczajny doktor habilitowany nauk medycznych
Pracownik Zakładu w latach 1969 – 1999
Kierownik Zakładu w latach 1995 -1999

Pracę w Zakładzie rozpoczął na stanowisku starszego asystenta będąc już doktorem nauk medycznych oraz specjalistą I stopnia z zakresu psychiatrii. Zajmował się leczeniem pokrzywki przewlekłej, skutecznie łącząc psychofarmakoterapię z psychoterapią. Przy Zakładzie Psychologii Klinicznej zorganizował unikatową w skali kraju Poradnię Psychosomatyczną. Pełnił funkcję Członka Zarządu Sekcji Medycyny Psychosomatycznej Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, brał udział w radach naukowych Instytutu Psychosomatycznego w Warszawie.

Kazimierz Wrześniewski
Profesor doktor habilitowany nauk humanistycznych
Pracownik Zakładu w latach 1980 – 2004
Kierownik Zakładu w latach 1980-1995 oraz 1999-2004

Ukończył Wydział Psychologii i Pedagogiki UW. Podstawowymi obszarami zainteresowań badawczych Profesora były: psychospołeczne uwarunkowania powstawania i rozwoju chorób somatycznych oraz ich konsekwencje; wzór zachowania A, radzenie sobie ze stresem (coping) i jakość życia pacjentów kardiologicznych. Był autorem wielu publikacji. Przebywał w USA na stypendiach naukowych: w 1978 i 1988 roku. Wielokrotnie był laureatem nagród Rektora A.M. za osiągnięcia dydaktyczne oraz Rektora Uniwersytetu Warszawskiego za osiągnięcia naukowe. Był aktywnym członkiem i przedstawicielem krajowym i międzynarodowych organizacji: The European Health Psychology oraz Stress and Anxiety Research Society, American Psychosomatic Society.

Krzysztof Owczarek
Profesor zwyczajny, doktor habilitowany nauk medycznych 

Kierownik Zakładu w latach 2005-2021 

Absolwent Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego (WP UW), specjalista psychologii klinicznej i neuropsycholog, wieloletni pracownik naukowo-dydaktyczny WP UW oraz Kliniki Neurologii i Epileptologii CMKP w Warszawie i Kliniki Neurologii Loyola University of Chicago. Członek Polskiego Towarzystwa Epileptologii (PTE). Przewodniczący Komisji ds. Psychospołecznych Aspektów Padaczki w PTE. Członek Honorowy Polskiego Towarzystwa Psychologii Klinicznej i wieloletni członek Polskiego Towarzystwa Neuropsychologii. Uczestniczył w pracach Rady Edytorskiej czasopisma Epileptologia. Autor ponad 240 opublikowanych prac oryginalnych i poglądowych oraz rozdziałów podręczników. Laureat wielu nagród: m.in. Virtuti Medicinali oraz za najlepszą opublikowaną pracę w Epileptologii (1997/98 oraz 2003/4) pt. „Psychospołeczne wskaźniki padaczki” oraz „Psychologiczne nastawienie chorych z różnymi zespołami neurologicznymi do chorych z padaczką”. Od 1 marca 2005 r. do września 2021 r. penił funkcję  kierownika Zakładu Psychologii Medycznej oraz  Zakładu Psychologii i Komunikacji Medycznej WUM. Pozazawodowe zainteresowania: sport, polityka i muzyka.